«Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαµβάνειν» υποστήριζε ο Ιπποκράτης, ο Κώος, τονίζοντας με τη φράση αυτή πως για να είναι υγιείς οι άνθρωποι και να έχουν μακροζωία, θα πρέπει να δίνουν μεγάλη σημασία στην πρόληψη. Άλλωστε η πρόληψη, σε συνδυασμό με την αλλαγή τρόπου ζωής, είναι ο βασικότερος στόχος της σύγχρονης ιατρικής.

Σύμφωνα, μάλιστα, με στοιχεία που έχει δημοσιοποιήσει η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, το 12% των πρόωρων θανάτων μπορεί να προληφθεί με τις υπάρχουσες υπηρεσίες υγείας, το 67% μπορεί να προληφθεί με παρέμβαση στον τρόπο ζωής και το περιβάλλον, ενώ το 24% έχει σχέση με γενετικούς παράγοντες, η δράση των οποίων μπορεί να μειωθεί, αλλάζοντας τον καθημερινό τρόπο ζωής, διατροφής και άθλησης.

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα, πρώτη αιτία θανάτου στον ανεπτυγμένο κόσμο, τείνουν να γίνουν η κύρια αιτία θανάτου και στον αναπτυσσόμενο.

Ωστόσο, με την πρόληψη το 80% των καρδιαγγειακών νοσημάτων μπορούν να αντιμετωπιστούν.

Η μεγάλη άνοδος των δεικτών νοσηρότητας και θνησιμότητας του ελληνικού πληθυσμού τις τελευταίες δεκαετίες, κάνει απαραίτητη την προσπάθεια ενημέρωσης για την πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων από την παιδική ηλικία, εντάσσοντας στο σχολείο μαθήματα-σεμινάρια σε συνδυασμό με διαδραστικά παιχνίδια.

Η ενημέρωση θα απόβλεπε στην ευαισθητοποίηση των πολιτών για τις καρδιαγγειακές παθήσεις και στην πρόληψη, θα εστίαζε δε στη σημασία της καλής διατροφής και της άσκησης. 

Για την πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων απαιτείται:

• Διακοπή καπνίσματος. Το κάπνισμα υπερδιπλασιάζει τις πιθανότητες για εκδήλωση της στεφανιαίας νόσου, καθιστώντας τους καπνιστές 6 φορές πιο επιρρεπείς στα εμφράγματα του μυοκαρδίου. Επιπλέον, οι χημικές ουσίες που βρίσκονται στον καπνό, περνούν στο αίμα από τους πνεύμονες και προκαλούν βλάβες στις αρτηρίες, ενώ εμφανίζουν και διάφορα άλλα νοσήματα (καρκίνος του πνεύμονα).

  

• Έλεγχος αρτηριακής πίεσης. Η αρτηριακή πίεση θα πρέπει να ελέγχεται τακτικά αφού η υπέρταση αναγνωρίζεται μόνον όταν παρακολουθείται συχνά. Ωστόσο, η συνεχής υψηλή αρτηριακή πίεση για πολλά χρόνια ενδέχεται να προξενήσει βλάβη στις αρτηρίες και να επιφέρει υπερένταση στην καρδιά. Για τον λόγο αυτό συνιστώνται ιατρική παρακολούθηση, φαρμακευτική αγωγή, υγιεινή διατροφή, αδυνάτισμα εάν τα άτομα είναι υπέρβαρα και σωματική άσκηση.
• Έλεγχος βάρους. Τα άτομα που είναι παχύσαρκα είναι ευάλωτα στη στεφανιαία νόσο. Μάλιστα, ο κίνδυνος επιδεινώνονται ακόμη περισσότερο όταν συσσωρεύεται περιττό λίπος στην περιοχή της κοιλιάς και όχι σε γοφούς και μηρούς. Ενδεικτικά, σημαντικό κίνδυνο για την υγεία δείχνει η περίμετρος της μέσης σε άντρες όταν ξεπερνά τα 102 εκατοστά και στις γυναίκες όταν είναι πάνω από 88 εκατοστά..
• Έλεγχος για διαβήτη. Είναι απαραίτητος ο συστηματικός έλεγχος των επιπέδων σακχάρου στο αίμα σε διαβητικούς, όπως και ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης..
• Έλεγχος λιπιδίων, χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων. Όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων και λιπιδίων στο αίμα τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων.
• Μείωση κατανάλωσης αλκοόλ. Σύμφωνα με μελέτες, η κατανάλωση μικρών ή μέτριων ποσοτήτων αλκοόλ (1-2 μερίδες ημερησίως) μειώνει κατά 38% τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων σε σύγκριση με όσους δεν πίνουν αλκοόλ.
• Μείωση-αποφυγή κατανάλωσης αλατιού. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν πως η ημερήσια κατανάλωση αλατιού κάτω των 6 γραμμ. (ένα κουταλάκι του γλυκού περίπου) συντελεί στην κατά 1/4 μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου. Επειδή τα μεγαλύτερα ποσοστά αλατιού που καταναλώνονται υπάρχουν στα τρόφιμα, είναι σκόπιμο να ελέγχουμε όλες τις ετικέτες των τροφίμων που αγοράζουμε επιλέγοντας, φυσικά, προϊόντα με χαμηλή/ή καθόλου περιεκτότητα νατρίου. Αξίζει, ωστόσο, να επισημάνουμε πως αλάτι “κρύβεται” και σε τροφές που δεν μπορούμε να… υπολογίσουμε όπως είναι, για παράδειγμα, τα γλυκά. Επομένως, θα πρέπει να αποφεύγουμε την προσθήκη αλατιού στα φαγητά μας και αντί αυτού να χρησιμοποιούμε μυρωδικά και μπαχαρικά για έξτρα γεύση.
• Ισορροπημένη διατροφή. Η σωστή διατροφή βοηθά όχι μόνο στη διατήρηση του σωματικού βάρους αλλά και στη μείωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Συνιστάται η Μεσογειακή Διατροφή, η οποία αποτελείται από πέντε γεύματα που περιλαμβάνουν τροφές χαμηλές σε λιπαρά και αποφυγή κορεσμένων λιπαρών, κατανάλωση λιπαρών ψαριών πλούσιων σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία συμβάλλουν στη μείωση της συσσώρευσης αθηρώματος, κατανάλωση άπαχου λευκού κρέατος, κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, χυμούς, νερό, δημητριακά, ξηρούς καρπούς, προϊόντα ολικής άλεσης, ρύζι, ζυμαρικά, πατάτες, ωμό ελαιόλαδο, μέλι, βότανα και μπαχαρικά.
• Σωστό μαγείρεμα τροφής. Εξίσου σημαντικός είναι ο τρόπος με τον οποίο μαγειρεύονται τα τρόφιμα. Ο βασικότερος κανόνας είναι να αφαιρούμε το ορατό λίπος και να μειώνουμε τη χρήση αλατιού, αντικαθιστώντας το με μπαχαρικά και βότανα. Θα πρέπει να αποφεύγουμε το τηγάνισμα των τροφών. Σε περίπτωση που αυτό είναι αδύνατον να συμβεί τότε φροντίζουμε να τηγανίζουμε με ελαιόλαδο, αφού αυτό αντέχει στις υψηλές θερμοκρασίες.
• Άσκηση. Έχει παρατηρηθεί πως η συστηματική άσκηση μειώνει κατά 33%–50% τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων και εμφράγματος του μυοκαρδίου. Προτείνονται, ως μέτριας έντασης ασκήσεις -το λιγότερο για μισή ώρα και τουλάχιστον 4-5 φορές την εβδομάδα-, το τρέξιμο, το γρήγορο περπάτημα, η κολύμβηση και το ποδήλατο.
• Από τη στιγμή που θα καταφέρουμε να μειώσουμε τους παράγοντες κινδύνου, αυτομάτως θα έχουμε μειώσει και τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Επομένως, η σωστή αντιμετώπιση, η ενημέρωση και η πρόληψη αποτελούν το Α και το Ω της υγείας και της μακροζωίας.

ΠΗΓΗ: Harvard Medical School

HOLISTIC FITNESS TEAM